‘Vize krizi yurt dışındaki iş fırsatlarını kaçırtıyor’

Sibel SANCAKLI

Avrupa Birliği ülkelerinin Türkiye’ye üstü kapalı olarak uyguladıkları vize engellemesi iş dünyasında da tepkilere neden oluyor. İş dünyası temsilcileri, vize alamayan üyelerinin yurt dışındaki bağlantılarını ve iş fırsatlarını kaçırdıklarını belirtirken bir an önce buna çözüm bulunması gerektiği konusunda hemfikir. Seçim sonrasında bu sorunun çözümüne ilişkin somut adımlar atılacağına inandıklarını belirten iş dünyası temsilcileri Patronlar Dünyası’na konuştu.

İHRACATÇI VİZEYE TAKILDI

Vize müracaatlarına engelleme konusunda açıklama yapan İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, yeşil pasaportu olanlar haricinde ihracatçının hemen hemen hepsinin sorun yaşadığını ifade etti.

Ahmet Öksüz şöyle konuştu: “İnsanlar mecburen istediği ülke değil hangi ülkeden vize alabilecekse oraya başvurmaya çalışıyor. Onlar da çok sınırlı tabi. Özellikle bu fuar dönemlerinde genel olarak büyük bir sıkıntı yaşanıyor. Birçok insan maalesef fuara gidemiyor. Firmanın standı var ama patron fuara gidemiyor. Eğer şirkette bir çalışan varsa daha önceden vize almışsa o gidebiliyor. Vizelerin tekrardan eski düzene girmesi gerekiyor. Avrupa’nın vizeleri kaldıracağını düşünmüyorum. Vizelerin kaldırılması bile daha kalıcı bir çözüm yolu olur. Ama en azından iş insanlarına belli kriterler dahilinde kaldırılmalı. Aslında bundan kendileri de kaybediyor. Neticede insanlar oraya ticaret yapmaya gidiyor. Mal alıyor mal satıyor.”

HIZLA NORMALLEŞMESİNİ BEKLİYORUZ

Anadolu Aslanları İşadamları Derneği Başkanı Orhan Aydın da yaşanan vize sorunlarının hem iş dünyası hem de vatandaşlar için geçerli olduğunu belirterek, “Özellikle ABD vizelerinde başvuru yapıldığında bir sene sonraya randevu veriliyor. Avrupa ülkelerinde de belli başlı ülkelerden red cevapları alınıyor. Bunların özellikle seçim öncesinde tamamen manipülasyon amaçlı olduğunu ama seçim sonrasında bu işin hızlı bir şekilde normale döneceğine inanıyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız da bunu ifade ettiler.  Bu haftadan itibaren iş dünyasını ilgilendiren kısımlarda problemin ortadan kalkacağını düşünüyoruz” dedi. Aydın, yeşil pasaport sahibi olmayan ihracatçıların ve üreticilerin vize sorunlarından etkilendiğini belirtirken, “İngiltere, Almanya, İtalya gibi ülkeler yeşil ışık yaktı. Bu bölgede Türkiye’siz bir ticaretin, iş yapmanın imkansız hale geldiğini artık biliyorlar. Bu nedenle kısa bir süre içerisinde normalleşmesini bekliyoruz” diye konuştu.

TİCARET AKSIYOR

Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten ise sanayicinin fuarlara bile gidemediğine dikkat çekerek, “Sanayici fuar için bile giderken iki günlük üç günlük kaç gün kalacaksa o kadar vize veriliyor. Eskiden bu süreler 6 ay-1 seneleri bulurdu. Sanayici evraklarını sunuyor zaten fuar için gidiyor. Süreç çok uzadı, randevu almak zor. Fuara gidecek olan sanayici müşterisi ile görüşmesi gerekiyor. Programı bir ay iki ay randevu vermiyor konsolosluk. Görüşme trafiği uzadığından iş aksıyor. Ticaretin reel hale dönme süreci uzuyor” diye yaşanan sorunu anlattı.

Yeşil pasaport uygulamasında hak sahiplerinin gözden geçirilmesinin çözüm olabileceğini ifade eden İçten, “Bunu uygulayan Avrupa Birliği (AB) ülkeleri. Diğer yandan hükümetin ihracatçıya yeşil pasaport uygulaması var. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu konuyla ilgili bir açıklama yaptı. Açıklama kapasitenin dolmak üzere olduğu yönündeydi. Yeşil pasaport konusunda sanayiciye öncelik verilmesi gerekiyor.” diye konuştu.

VİZE RETLERİ ÇOK YÜKSELDİ

Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya, AB üyesi ülkelere turistik seyahat için Schengen vize müracaatları konusunda sistemli bir engelleme olduğunu belirterek,  "Bu engellemelerin yanında vizeye müracaat etmiş olan vatandaşlarımıza verilen ret oranları da çok yükselmiş durumda. 2022 yılında ret verilen vize müracaat oranı yüzde 15'in üzerinde iken, 2023'te bu oran yüzde 50 civarına yükseldi." dedi.

Vize engellemesi sebebiyle seyahat özgürlüğünün kısıtlanmaya çalışıldığını ifade eden Bağlıkaya, yurt dışına tur düzenleyen seyahat acentelerinin de çok ciddi iş kaybına uğradığını vurguladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) 79. Genel Kurulu kapsamında düzenlenen Hizmet Şeref Belgesi Takdim Töreni'nde vize ile ilgili yaptığı açıklamalarını çok kıymetli bulduklarını ifade eden Bağlıkaya, "Cumhurbaşkanımızın yaptığı son açıklama da devletimizin bu sorunun çözümü noktasında gösterdiği irade ve kararlılığı gösteriyor. Dışişleri Bakanlığımızın da önümüzdeki günlerde bir çalışma başlatarak yeni bir görüşme zinciriyle bu sorunun çözümü için olumlu adımlar atacağına inanıyorum." dedi.

Dışişleri Bakanlığının sorunun çözümü için geçen yıldan bu yana ciddi çaba sarf ettiğini ve konunun Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) gündemine taşındığını hatırlatan Bağlıkaya, AKMP'de alınan tavsiye kararına rağmen AB ülkeleri tarafından çözüm yönünde bir adım atılmadığını söyledi.

KONTENJANLAR BEŞTE BİR ORANINDA DÜŞÜRÜLDÜ

Vize başvurularındaki kontenjanların beşte bir oranına düşürüldüğüne dikkati çeken Bağlıkaya, "Daha önce vize başvuruları için bin kontenjan verilirken, bu sayı 200'e düşürülmüş durumda. Vize müracaatları konusunda maalesef sistemli bir engelleme var. Bu engellemelerin yanında vizeye müracaat etmiş olan vatandaşlarımıza verilen ret oranları da çok yükselmiş durumda. 2022 yılında ret verilen vize müracaat oranı yüzde 15'in üzerinde iken, 2023'te bu oran yüzde 50 civarına yükseldi. Dünyanın hiçbir yerinde hiçbir ülkenin turizm amaçlı seyahatinin kısıtlanmasını doğru bulmuyoruz." şeklinde konuştu.

"ARACI KURUMLAR VIP VİZE UYGULAMASINA YÖNLENDİRİYOR"

Firuz B. Bağlıkaya, seyahat acentelerinin özellikle yurt dışı turlarda uzun vadeli planlamalar ve satışlar yapmak zorunda olduğunu, bu kapsamda otel ve uçak ödemeleri yaptığını hatırlatarak, şunları kaydetti:

"Daha önce 1 hafta, 10 gün sonrasına alınan randevu süreleri kotalardaki daraltma nedeniyle çok ileri tarihlere atıyor. Son dönemde normal vize randevusu alınamadığı veya çok uzak tarihli randevu verilmesinden dolayı aracı kurumlar, vatandaşları ve acentelerimizi VIP vize uygulamasına yönlendiriyor. Normalde vize başvuru ücreti 80 avro olmasına rağmen ‘VIP müracaat’ sistemi üzerinden vize başvuruları için 300 avrodan başlayan ve çok daha yüksek seviyelere çıkan rakamlar talep ediyorlar. Vize sürecini hızlandırmak veya randevu bulabilmek adına talep edilen bu fahiş rakamlar, vizenin reddedilmesi halinde iade de edilmiyor.

TÜRSAB olarak, Fransa, İtalya, Yunanistan, Hollanda ve İspanya konsoloslukları ile görüşerek acentelerimizin Schengen vizesi konusunda yaşadıkları sıkıntıları, ilgili ülke makamları ile paylaşmış ve çözüm talebinde bulunmuştuk. Ayrıca, İngiltere ve ABD konsoloslukları ile de görüşerek vize alım süreçlerinin kolaylaştırılması yönündeki taleplerimizi iletmiştik. Tüm sektör bu sorunun ivedilikle çözülmesini bekliyor."

patronlardunyasi.com