Otoda '1001 kilometre' kurnazlığı: Kapalı garajda muhafaza ediyoruz

Otomobil fiyatlarındaki ‘fahiş fiyat’ uygulaması online ilan sitelerinde çeşitli yöntemlerle devam ediyor. Otomobil almak isteyenlerin sıkça ziyaret ettiği bilinen bir sitede çok sayıda '1001 kilometreli' ikinci el otomobil ilanı bulunuyor. Ancak bu ilanlarda yer alan ikinci el otomobillerin neredeyse hepsi aslında sıfır araç.

ArtıGerçek'ten Osman Çaklı'nın haberine göre ilandaki açıklamalara bakıldığında, otomobillerin garajlarda ya da otoparklarda muhafaza edildiğine dair bilgiler yer alıyor. İlanlarda yer alan otomobiller için istenen parayla, bayi liste fiyatları arasında oldukça fark var.

Otomobil firmalarının internet sitelerindeki sıfır araç liste fiyatıyla, 'ikinci el' araç fiyatları arasında 200-300 bin lirayı bulan fark var. Yani, ikinci el diye satılan araçlar için, sıfır araçlardan daha fazla para talep ediliyor.

SIRA BEKLEMEK İSTEMEYENLER FARKI GÖZE ALIYOR

Peki bu durumun nedeni ne? Küresel çip sorunu ve pandemi döneminden bu yana tedarik zincirlerinde yaşanan sorunlar nedeniyle, sıfır araç almak istediğinizde isminiz listeye yazılıyor ve aylarca sıra bekliyorsunuz. İşte bu noktada, sıfır araçları stoklayanlar, bunları ikinci el gibi daha pahalıya satıyor. Aylarca sıra beklemek istemeyeler de bu otomobillerin alıcısı oluyor. Çok sayıda galerinin de, şahsi satıcı gibi bu yönteme başvurduğu belirtiliyor.

İkinci el ilan sitelerindeki sıfır otomobillerin hepsinin 1001 kilometre ilanıyla yer almasının nedeni ise sistemin bin kilometrelik ilanlara izin vermemesi. Önleyici tedbir olarak devreye alınan uygulamayı bir kilometre ekleyerek aşan satıcılarla, alıcı gibi yaptığımız görüşmelerde, anlaşma sağlanması durumunda noter işlemlerinde sorun çıkmayacağı söylendi.

Örneğin, bir Hyundai İ20 ilanında aracın 1001 kilometre olduğu ifade edilirken, jelatinlerinin sökülmediği notu düşülüyor. Bu aracı Hyundai’den satın almak isterseniz ödemeniz gereken ücret 802 bin TL civarında. Ancak aynı araba ikinci el ilan sitesinde 1 milyon 89 bin TL’den satışa konulmuş. Başka bir örnek ise Fiat marka Egea için de geçerli. 1.4 motor hacmine sahip otomobil 1001 kilometre ilanıyla yer aldığı sitede 564 bin TL’den satışa sunuluyor. Fakat, aracın gerçek fiyatı 444 bin 900 TL kadar.

Alıcı gibi aradığımız satıcı, otomobil al-satı yapıyor. Aradaki fiyat farkını sorduğumuzda aldığımız yanıt şöyle oluyor: “Araba 300 kadar kilometre yaptı. Ben de bu aracı birkaç ay önce aldım. Arz sorunu olduğu için bayiler de ufak tefek işlemleri yaparak aracın üzerine 20-30 bin TL fark koyuyor. Zaten bunu kabul etmezseniz arabayı satmıyorlar. Biz de yetkili bayiden ilave fiyatlı satın almıştık. Kâr payımızı koyduğumuzda bu fiyatlara geliyor. Araştırıyorsanız piyasanın böyle olduğunu bilirsiniz.”

'ARABAMIZ 24 KİLOMETREDE'

2023 çıkışlı Renault Clio marka araç resmi internet sitesinde 376 bin 900 TL’den başlayan fiyatlarla satılıyor. Ancak bayiden aracı almak istediğinizde aylarca beklemek zorundasınız. Aynı marka otomobile ikinci el ilan sitesinde 512 bin 500 TL isteniyor.

Ancak fiyat farkı özelliğe göre 595 bin TL’ye kadar çıkabiliyor. Yine jelatinleri dahi sökülmemiş ve “bayiden alındığı gibi kapalı garajda muhafıza edilmektedir” notuyla ilanda yer alan arabanın satıcısıyla yaptığımız görüşmede şu yanıtı aldık:

"Arabamız 24 kilometrede. Araba bayiden çıktı direkt buraya geldi. Minimum 1001 kilometre yazabildiğimiz için böyle yaptık. Siz de görüyorsunuz piyasada araba yok. Biz de yükseğe aldık. Makul bir şey söylerseniz anlaşabiliriz.”

‘6 AY REHİN KOYUYORUZ 6 AYDAN SONRA YAPACAK BİR ŞEY YOK’

Sorularımız yanıtlayan Mercedes'in yetkili bayisi ise yasal olmayan şekilde piyasayı yükselttikleri için galericilere otomobil vermediklerini söyledi. Tedbir olarak sattıkları otomobillere 6 ay boyunca rehin koyduklarını anlatan yetkili, 6 aydan sonra yapacak bir şey olmadığını ifade etti. Mart ayına kadar otomobil olmayacağını belirten yetkili, piyasa dinamiklerinin durumu bildiğini bu nedenle de piyasayı yükselttiğini anlattı. Kimi yetkili bayilerin liste fiyatı üzerine çeşitli donanımları ekleyerek çıktığını anlatan bayi temsilcisi, sorunun özellikle İstanbul’da daha yaygın olduğunu söyledi.

Öte yandan Rekabet Kurumu’nun online pazara yönelik soruşturması ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ÖTV matrahında yaptığı düzenleme, otomobil fiyatlarının düşmesinde önleyici tedbir olmadı. Sıfır otomobildeki arz sorunu, tüketiciyi ikinci ele yönlendiriyor. İkinci elde artan talep, fiyatların da yukarı tırmanmasına neden oluyor.

Yeni binek otomobil ve hafif ticari araç üreticisi ve dağıtıcısı teşebbüslerin, ÖTV indirimi sonrasında birlikte hareket ederek fiyat artışına gittikleri ve mal arzını kısıtladıkları gerekçesiyle Rekabet Kurumu Türkiye’de önde gelen 12 markaya yönelik başlattığı incelemede, idari para cezası uygulanmasına yer olmadığına karar vermişti.